Sinds je aan anderen vertelt over je plannen om te gaan ondernemen, heb je nog nooit zoveel ongevraagd advies gekregen. Het lijkt wel of iedereen een mening heeft over hoe je de zaken moet aanpakken. Je moet groter denken, personeel aannemen, internationaal zaken doen en voor het grote geld gaan. Ook is het beter om geen personeel te nemen, niet te hard te groeien en niet afhankelijk te worden van anderen. Daar zijn er al zoveel door failliet gegaan… Wat je natuurlijk ook kunt doen is er vol voor gaan, of er juist een baan bijnemen, gewoon voor de zekerheid. Allemaal goedbedoelde adviezen maar ondertussen weet je niet of je linksaf, rechtsaf of rechtdoor moet gaan. Zelfs omkeren en teruggaan is ineens weer een optie. En intussen zet je geen enkele stap, niet vooruit en niet achteruit…
Ondernemersvleugels
Om bewuste keuzes te maken in je onderneming, is het belangrijk om je eigen waarden te kennen. En omdat je vaak onbewust kiest, ken je jouw waarden – van waaruit je die keuzes maakt – niet altijd. Ieder mens werkt en leeft vanuit bepaalde waarden, normen en overtuigingen. Wat is het verschil tussen deze drie?
Een waarde vind je belangrijk om na te streven, het geeft richting aan je handelen, bijvoorbeeld eerlijkheid. Iemand die eerlijkheid als belangrijke waarde heeft zal altijd zijn keuze baseren op de eerlijke weg. Iets doen op een oneerlijke manier geeft geen goed gevoel.
Een norm is een concrete uitwerking van een waarde. Als je weer uitgaat van eerlijkheid, kan jouw norm zijn dat je altijd de waarheid moet spreken.
Een overtuiging is wat je ergens van vindt. Een overtuiging is vaak beperkend. Bij de waarde eerlijkheid zou jouw overtuiging kunnen zijn: ‘als ik niet eerlijk ben, ben ik een slecht mens’.
Waarden en normen heb je van jongs af aan meegekregen en ze bepalen dus vaak ook hoe je onderneemt. Ook overtuigingen zijn ingegeven door ervaringen uit het verleden. Het zijn vaak die ‘stemmen’ in je hoofd die je kritisch toespreken. Deze stemmen kunnen van je ouders zijn, zoals ‘je moet hard werken om je geld te verdienen’ of ‘je moet altijd klaar staan voor anderen’. Of het zijn de stemmen van je leerkracht op de lagere school, je sportcoach of anderen die een belangrijke rol in je ontwikkeling hebben gespeeld.
Waarden drijven je dus; ze helpen je bij het maken van keuzes in je leven en je werk. Neem bijvoorbeeld de waarden zekerheid en persoonlijke ontwikkeling. Als je kiest voor zekerheid in je leven, dan zul je eerder een vaste baan ambiëren en minder snel voor een ondernemersavontuur kiezen. Je kunt zekerheid ook minder belangrijk vinden maar bijvoorbeeld persoonlijke ontwikkeling juist wel. Je bent dan je continu op zoek bent naar nieuwe kennis en vaardigheden en vindt de zekerheid van geld verdienen minder belangrijk. Met deze kernwaarde kies je misschien sneller voor het ondernemerschap.
Om je waarden te ontdekken, kun je jezelf deze vragen stellen:
- Welke vijf waarden vind ik het belangrijkste?
- Welke kernwaarde is het allerbelangrijkste?
Als je dit moeilijk vindt, vraag jezelf dan af wat er gebeurt als iemand tegen jouw norm ingaat die bij deze waarde hoort. In het geval van bijvoorbeeld eerlijkheid: wat gebeurt er met je als iemand niet eerlijk tegen je is? Als je in dat geval heel boos wordt of er op z’n minst een vervelend gevoel bij krijgt, weet je dat je een belangrijke kernwaarde te pakken hebt. Een ander voorbeeld is vrijheid. Wat als je jouw vrijheid niet meer zou hebben? Wat zou dat met jou doen? Hoe heftiger het gevoel bij het moeten missen van een kernwaarde, hoe belangrijker deze kernwaarde voor jou is.
Jouw kernwaarden in combinatie met jouw visie zeggen waar je voor staat. Ze zijn jouw innerlijke kompas. Je kunt jouw beslissingen en dus ook de goedbedoelde adviezen hieraan toetsen. Past het erbij, dan doe je het. Past het niet, dan laat je het. De kernwaarden die ik zelf als ondernemer meeneem zijn: onafhankelijkheid, vrijheid, creativiteit, ambitie, comfortabel leven in tijd, ontwikkeling en daadkracht. Dit betekent bijvoorbeeld dat tijd genoeg hebben voor mij belangrijk is en dat als ik mijn tijd aan mijn ambities besteed, het ook echt bijdraagt aan de ontwikkeling van mijzelf en mijn omgeving. Ik ben creatief met tijd en middelen om dingen met daadkracht voor elkaar te krijgen.
Als je op google zoekt naar kernwaarden van bedrijven, vind je legio voorbeelden. Meestal worden er vijf tot zeven benoemd. Voorbeelden:
Ikea: flexibel, duurzaam, betrouwbaar, toegankelijk, bereikbaar, puur, eerlijk, snel
Apple: simplicity is één van de belangrijkste voorwaarden. Je hebt bijvoorbeeld in principe bij het bedienen van je Appleproduct geen handleiding nodig.
Bij Zij Onderneemt, dat we met drie ondernemers runnen, toetsen we elke belangrijke beslissing aan onze kernwaarden. Een beslissing moet altijd aan minimaal drie kernwaarden voldoen, en mag er niet één tegenspreken. Ook passen mijn eigen kernwaarden bij Zij Onderneemt en spreekt er niet één van mijn kernwaarde die van Zij Onderneemt tegen. Zie voor de visie en kernwaarden van Zij Onderneemt op de site.
Tip:
-Als je samen met iemand anders een bedrijf gaat starten, praat dan over jullie kernwaarden en of ze overeenkomen of niet. Als er verschillen zijn, zijn die dan strijdig met elkaar of kun je elkaar juist aanvullen? Wat betekent dit voor jullie bedrijf?
De Flamingo Factor
Een flamingo vliegt op haar eigen innerlijke kompas. Zij weet, waar ze zich ook bevindt, wanneer het tijd is om naar het Natronmeer te vliegen om te paren. En ze weet dat zonder hulpmiddelen instinctief te vinden.
If you don’t stand for something, you will fall for anything. ~Michael Evans
Ik lees heel veel over mijn vakgebied, alleen denk ik: ik doe het toch even anders ~ Natasha Ioppi, conceptdenker
Dit blog is afkomstig uit mijn boek De Flamingo Factor.